Met de Olympische Winterspelen net achter de rug en met de Paralympische Spelen in volle gang, heb je ze misschien wel eens voorbij zien komen: beelden van topsporters volledig uitgerust op een Lode fietsergometer, terwijl ze een maximale inspanningstest uitvoeren. Deze voorbereiding is cruciaal om tot de juiste resultaten te komen op het moment dat je moet presteren.

Presteren op de werkvloer

Maar presteren is niet alleen weggelegd voor topsporters, juist op de werkvloer wordt er dagelijks een prestatie van jou als werknemer verwacht. Of je nu in de zorg, chemische industrie, bij de brandweer of politie werkt of een kantoorbaan hebt; als je niet fit bent voor de job, wordt presteren op de werkvloer een hele klus. Een goede voorbereiding met een inspanningstest is daarom minstens zo belangrijk om te kunnen presteren tijdens je werkdag.

Bedrijfsgeneeskundige keuring

Binnen de bedrijfsgeneeskunde speelt deze voorbereiding een belangrijke rol om de belasting en belastbaarheid van een werknemer in kaart te brengen. Dit kan bijvoorbeeld een preventieve keuring zijn, zoals een PMO, of een wettelijk verplichte keuring bij beroepen waar er zware fysieke en/of mentale eisen worden gesteld aan hun werkzaamheden.

In kaart brengen van de belasting en belastbaarheid

Met belasting wordt bedoeld: hoe belastend is een bepaalde activiteit of werkzaamheid voor het lichaam. Je zult wellicht gelijk denken aan fysieke belastbaarheid, maar het gaat hier net zo goed om de invloed van psychosociale en omgevingsfactoren op je werkzaamheden. Hoe belastend is het bijvoorbeeld om in een brandweerpak tien trappen op te lopen, in een stressvolle situatie waarin je mensenlevens probeert te redden.

Aan de andere kant wordt met belastbaarheid bedoeld hoe goed het lichaam in staat is een bepaalde belasting vol te houden. Hierbij kijken we, net zoals bij sporten, naar de Frequentie, Intensiteit, Tijd en Type (FITT) van de uitgevoerde activiteit. De brandweerman zal het bijvoorbeeld niet 8 uur lang continu volhouden om trap te blijven lopen, daarvoor is de intensiteit van de activiteit te hoog voor zo’n lange duur. Ook dit zie je terug in de sport; de rondetijden in het schaatsen voor een 500 meter sprint zijn heel anders dan op een lange afstand van 10 km.

Wettelijke richtlijnen

Op die manier zijn er voor bepaalde beroepsgroepen wettelijke richtlijnen opgesteld, waarbij de werknemer aan een zekere belastbaarheid moet voldoen om de werkzaamheid te mogen uitvoeren. Voldoet iemand hier niet aan, dan ontstaat er een vergroot risico op een disbalans tussen de belasting en belastbaarheid, wat de kans op klachten en ziekteverzuim als gevolg van de werkzaamheden vergoot.

Belastbaarheid bepalen met inspanningstesten

Een praktische manier om iemand zijn belastbaarheid te bepalen is met een inspanningstest ofwel een ergometrietest. Tijdens deze test wordt de belasting op een fietsergometer, bijvoorbeeld de Lode Corival CPET, geleidelijk opgevoerd, net zolang tot iemand niet meer verder kan fietsen vanwege uitputting. Om de reactie van het hart op inspanning goed te monitoren, kan gebruik gemaakt worden van een 12-leads ECG systeem van Labtech i.c.m. Strässle. Met al deze gegevens kan gekeken worden of hart, longen en spieren normaal of afwijkend reageren tijdens inspanning. Bij ProCare bieden wij een ECG-cursus aan waarin de interpretatie van de resultaten uit een hartfunctieonderzoek centraal staat. Vervolgens kan op basis van het behaalde wattage op de fiets een schatting worden gemaakt van de hoeveelheid zuurstof die het lichaam opneemt tijdens inspanning. Dit zegt namelijk iets over iemand zijn fitheid en gezondheid. Hoe hoger deze zuurstofopname is, hoe groter iemand zijn energietank is en hoe belastbaarder diegene zal zijn.

MET-waarden

Van veel werkzaamheden is ook bekend hoeveel energie het kost over een bepaalde tijd. Dit wordt uitgedrukt in metabole equivalenten (MET-waarde). In rust verbruikt het lichaam bijvoorbeeld 1 MET aan energie. Op het moment dat we een stevige wandeling maken neemt het energieverbruik toe en verbruiken we rond de 4 MET aan energie. Door een maximale inspanning (belastbaarheid) uit te drukken als MET waarde, kunnen we het energieverbruik van een bepaalde werkzaamheid (belasting) relateren aan iemand zijn uithoudingsvermogen. Op deze manier kan een inspanningstest dus meer inzicht verschaffen over de belasting en belastbaarheid van een werknemer.

Meer kennis opdoen over hoe inspanningstesten werken en waar goede inspanningstesten aan moeten voldoen? Schrijf u dan in voor één van onze Ergometrie cursussen!